Kansen
Radio column Vroege Vogels - 30 september 2007
Eigenlijk wou ik het over een ijsvogeltje hebben. Maar ik moest
naar de tandarts en las in de wachtkamer een artikel over
klimaatverandering. Het was een zonnig artikel. Niet alleen zouden
de gevolgen voor Nederland reuze meevallen, er zouden zich
bovendien kansen voordoen. Ja, onze brede rivieren zouden in
2050 nog breder zijn en onze poldergemalen zouden voluit moeten
draaien. Maar streden wij al niet eeuwen tegen het water? Nou dan!
Onze knappe waterstaatingenieurs zouden dit varkentje ook wel
weer wassen. En dan konden zij hun expertise elders gaan uitbaten.
Denk aan Cathrina en New Orleans. Ondertussen konden onze
boeren hun productie opvoeren en ontstond er een groeimarkt voor
airco’s. De kansen lagen voor het grijpen!
Toen begon de tandarts met een fijne naald in mijn pockets te
prikken, hoe zinloos dat in het licht van 2050 ook was.
Eerder dit jaar hoorde ik een Groenlandse minister over
klimaatverandering. Hij sprak bij de opening van het Internationale
Pool Jaar, in aanwezigheid van de koningin. Dat zij er was
verbaasde me een beetje. Ik ben geen doorgewinterde royalty
watcher, maar met al dat dooiwater dat gemanaged moet worden
had ik de kroonprins verwacht. Klimaatverandering was een feit,
zei de minister. De gletsjers in Groenland smolten, het zee-ijs en de
ijskap trokken zich terug. Dit zou de Groenlandse economie in het
hart raken en de doodklap betekenen voor de traditionele
levenswijze van de Inuit. Maar er waren ook kansen. Andere
vormen van visserij, nieuwe scheepvaartroutes, industriële
ontwikkeling. Kansen te over, die zijn landgenoten moesten
grijpen.
Toen zette het Noord Nederlands orkest de Antarctische Symfonie
van Maxwell Davies in. Weldra lieten de strijkers een snijdende
poolwind door de zaal gieren. Het ijs zong als bij een Hollandse
schaatstocht en ik hoorde het smeltwater tinkelen. Maar baf, daar
lieten de paukenisten de eerste ijsberg in zee storten en begon het
ijs te kraken en te scheuren. Ik hoorde het natuurgeweld razen, de
zeehonden brullen, de pinguïns die zich paniekerig uit de voeten
maakten. Baf.
Afgelopen zomer plantten de Russen hun vlag op de zeebodem van
de Noordpool. De andere landen in het poolgebied haastten zich
om hún claims nog eens uit te bazuinen. Want de Noordpool is rijk
aan olie en gas. Als de Noordelijke ijszee straks open blijft, wordt
boren gemakkelijk en kan de exploitatie beginnen. Die kans móet
je als land wel grijpen.
Bij zoveel mooie kansen zou je haast vergeten dat ze voortkomen
uit een probleem. En dat het probleem een stuk kleiner zou zijn als
mensen eens wat minder kansen wilden grijpen.
Maar ik wou het over een ijsvogeltje hebben. Het zat op een buis in
een vijver, keek om zich heen, dook, ging weer zitten kijken, dook,
druk bezig met de struggle for life. Met zijn soort gaat het goed,
dankzij de zachte winters van de afgelopen jaren. Want de ijsvogel
houdt niet van ijs. Voor hem is de klimaatverandering een zegen.
Als ie zijn kansen weet te grijpen natuurlijk.
Chantal van Dam