Chantal van Dam

Vlees noch vis

Radiocolumn Vroege Vogels - 27 juni 2010

Durft u nog vis te eten? Of denkt u dat u dan:
 1 bijdraagt aan de vernietiging van het leven in zee
 2 overbevissing goedkeurt en stimuleert
 3 medeverantwoordelijk bent voor gruwelijk dierenleed en
 4 uw eigen gezondheid ondermijnt?
Ja? Heeft u soms ‘Sea the truth’gezien? De nieuwste film van Marianne Thieme?
Gelooft u dan ook dat:
 1 visserij altijd schadelijk is?
 2 alle vissoorten overbevist zijn?
 3 een sardien dezelfde pijn voelt als een koe of een varken?
 4 elke vis gif bevat? 
Ik hoop van niet. Als u geen vis wil eten moet u dat natuurlijk zelf weten, maar laat het dan zijn omdat u helemaal geen dieren eet, of geen vis lust.  
‘Sea the truth’ is de opvolger van ‘Meat the truth’, de waarheid over vlees, die reageerde op ‘An inconvenient truth’, de klimaatfilm van Al Gore.
Was ‘Meat the truth’ vooral een aanklacht tegen de bioindustrie - terecht, ik zeg het er maar even bij - , ‘Sea the truth’ richt zijn pijlen op de visserij. Daar is genoeg reden voor, maar dan moet je wel weten waar je het over hebt en onderscheid kunnen maken. Tussen vissoorten bijvoorbeeld, tussen vismethoden, tussen bescherming van biodiversiteit en dierenbescherming, tussen veiligheidsnormen en reële gezondheidsrisico’s. Maar dat is allemaal te ingewikkeld voor de makers van ‘Sea the Truth’. Zij tonen een aantal gevallen van zware overbevissing, trieste bijvangst en grove vismethoden, laten één tonijn en een zwaardvis op gifstoffen onderzoeken, concluderen dan dat duurzame visserij niet bestaat en ontraden u om nog langer vis te eten. Had u net de viswijzer in uw portemonnee gestopt, is het weer niet goed. 
Ik ga niet tegen u preken, zoals de held van de film, fotograaf/ duiker/ hardloper en redenaar Dos Winkel. Ik ben ook geen zendeling zoals zijn belangrijkste wetenschappelijk adviseur Daniel Pauly. Maar ik wil u wel een beetje waarschuwen. 
Inderdaad, er is veel overbevissing en wanbeheer – ben ik tegen, ik zeg het er maar even bij-, maar gelukkig zijn er ook landen, regio’s en organisaties die wel in staat zijn om vis behoorlijk te beheren. Nee, niet de EU. Dat ligt niet aan de EU, maar aan haar lidstaten die hun eigen visserij belangrijker vinden dan biologisch advies. Toch weten ook zij soms boven zichzelf uit te stijgen. Zo is de Noordzeeharing ooit door een totaal visverbod van de ondergang gered. 
Het goede van een initiatief als de viswijzer is dat die niet alles op ‘n grote hoop gooit, maar de consument met specifieke informatie bedient. Daar kunt u lezen dat de blauwvintonijn met uitsterven wordt bedreigd en de visserij op zwaardvis andere bedreigde soorten in gevaar brengt. Het zijn betere argumenten om tonijnsushi en zwaardvissteak te mijden dan dat u er ziek van zou worden.
Zo, nu ga ik een nieuwe haring eten. Uit de Noordzee, na een vrij leven gevangen in een duurzame visserij.
 
 
Chantal van Dam